Lieverdje

Deze maand werd de film Rebelse Stad van Willy Lindwer in de Nederlandse filmhuizen gepresenteerd. Het is een boeiend en authentiek beeldverslag van misschien wel de meest tumultueuze periode in de naoorlogse Nederlandse sociale, culturele en politieke geschiedenis: de jaren '60. Historicus Hans Righart merkte in De eindeloze jaren zestig (Arbeiderspers, 1995) op dat deze periode Nederland waarschijnlijk ingrijpender heeft veranderd dan de Tweede Wereldoorlog.

Onlangs kwam me deze zachte kleurenfoto van Paul Huf onder ogen.

De wereld van Huf was die van glamour, glossy en royalty. Een foto als deze verwacht je eerder van de Amsterdamse sociale fotografen Jaring en Van der Elsken.

Hoe dan ook, het is een doordeweeks tafereel rond 1962. De datering doe ik aan de hand van de auto's die we hier zien: Peugeot 404, Opel Olympia, Opel Rekord, Porsche 356, Volkswagen 1500, Ford Taunus 17 M ('de banaan'), Ford Prefect, Renault Dauphine, Ford Taunus 12 M, Bedford TA Tipper Truck en een Austin 7. Plus een onduidelijk gevaarte van Russische makelij. Al met al maakt het 1962 tot wat het werkelijk was.

De dag is goed op dreef. Het verkeer slingert zich gedisciplineerd, sierlijk en kalm langs de achterzijde van het Koninklijk Paleis op de Dam naar de Nieuwezijds Voorburgwal. Baanvakken bepalen daar de verdere route: Raadhuisstraat rechtsaf dan wel gewoon rechtdoor richting Spui, waar het beeld van het Lieverdje staat. 

De opstelvakken zijn in witte blokjes gekaderd. Die voor het rechtdoor gaande verkeer ligt een meter of vijftien  achter die van richting Raadhuisstraat. Het is een juridische veiligheidsmarge waarmee de gemeente Amsterdam zich voor allerlei gedoe vrijwaart: de tramrails maken ter plekke een lichte buiging naar rechts. Het kan raar lopen!! De tram zien we overigens links boven op betreffende rails als cycloop verraderlijk opduiken. 

De vaart zit er in en alles ritst: auto's en fietsers, evenals de van rechts komende Solex en Zündapp rechtsonder dat doen. Het is een druk, maar rustig geheel. Onderin zien we een witte Peugeot 404. Deze heeft een schuifdak, een voor die tijd wat ongebruikelijke accessoire voor een 404 voor de Nederlandse markt. Het gaf een chique cachet. De achteruitkijkspiegel op het linker spatbord is raar geplaatst. De praktische plek is die waar al die andere 17 auto's die we hier zien deze hebben:onmiddellijk links vóór het linkerdeurscharnier.

Links zien we een royaal, grauw trottoir van 30 x 30 cm stoeptegels. In de bocht vallen de wat donkere exemplaren op. Deze zijn waarschijnlijk vers gelegd bij het plaatsen van de vier Amsterdammertjes avant-la-lettre: vier iele paaltjes met een rood kopje er op. Ter bescherming van de voetgangers verhinderen deze dat het verkeer aldaar achteloos de binnenbocht neemt. Alledaagsheid laat zich simpel regelen. 

Van de paal op de hoek maken twee instanties functioneel gebruik: de gemeente Amsterdam, die er de verkeerslichten heeft aangeschroefd plus de ANWB met haar onverbiddelijke bewegwijzering. Ik heb voor de aardigheid de afstand Raadhuisstraat naar Neude, Utrecht op de ANWB-routeplanner ingetoetst: deze is tegenwoordig 42.5 km. Naar Plein, Den Haag 58.1 km. Kortom, dezelfde geografische afstanden zijn in de loop der jaren wat langer geworden. Ringwegen verklaren wellicht het verschil.

Terug naar de foto waar het hier om te doen is. Deze getuigt in alles van een degelijke, brave en saaie, misschien haast benepen bourgeoisie zoals deze door The Kinks enkele jaren later zo treffend zou worden bezongen in A well respected Man (1965).

Inmiddels broeit het onvermoed.