maandag 6 april 2020

Frutti Plastici




Het Groninger Museum is een ontwerp van Allessandro Mendini. De uitvoering ervan had heel wat voeten in aarde: een postmodern wanordelijk bouwsel aan een singel waar in de tweede helft van de negentiende eeuw klassieke, statige herenhuizen werden neergezet. Groningen barstte destijds uit haar voegen. De uitbreiding naar het zuiden van Stad werd dan ook kordaat aangepakt. De Herepoort moest er onder meer aan geloven. Deze prijkt tegenwoordig in de tuin van het Rijks Museum in Amsterdam. Een idioot gegeven, vooral ook het feit dat dit museum halsstarrig weigert die historische poort de rechthebbende te retourneren.

Bij de vijfentwintigste verjaardag van het huidig gebouw nodigde het Groninger Museum Mendini uit een expositie naar zijn smaak samen te stellen, een met zijn meest geliefde, zijn meest dierbare kunstvoorwerpen. Het resulteerde in een vermakelijk en vrolijk geheel van extremen: Mondo Mendini. Je moet het gezien en beleefd hebben!

Er hangt een gesloten, glazen vitrine waarin verschillende rassen appels en peren worden geëtaleerd. Onder elk exemplaar is de soortnaam in het Latijn fraai gekalligrafeerd aangebracht. Maar alles is nep. Gemaakt in het midden van de negentiende eeuw en afkomstig uit Museo della Frutta di Torino. De wetenschapper Francesco Valletti (1808-1889) stond aan de wieg van deze curieuze collectie. 



Op het tekstbordje met uitleg lezen we het volgende:



Ter zijde. Onlangs zag ik enkele afleveringen terug van Van Kooten en De Bie, het cabaret duo dat van eind jaren zestig tot eind negentig in vele gedaanten furore maakte bij de VARA en later bij de VPRO. Zo geestig, origineel en treffend hun sketches destijds waren, zo zouteloos, flauw en tenenkrommend zijn die wanneer je deze na al die jaren terugziet. Een van de typetjes die regelmatig voorbij kwam was Cor van der Laak, een bemoeizuchtig, vervelend en zeurderig burgermannetje.

Toen ik de uitleg bij de vitrinekast las kon ik niet anders dan me te wenden tot het Groninger Museum. Cor van der Laak indachtig.

De originele Italiaanse tekst zal waarschijnlijk Frutti Plastici geweest zijn. Ja, dan ligt de simpele vertaling Plastic Fruit voor de hand. Maar plastic is een chemisch product van na de Tweede Wereldoorlog. Met enige kennis van de Italiaanse taal zou ik dit vertalen als Geboetseerd Fruit. Het museum deed ik dan ook deze suggestie. Onder dankzegging kreeg ik van conservator Ruud Schenk een mail waarin hij het volgende stelde:

…..de vertaling was foutief, en bij een kritische rondgang langs de bordjes hebben we verzuimd dit op (sic) te corrigeren.

Bij een later bezoek aan het Groninger Museum zag ik dat men het tekstbordje inderdaad had gewijzigd.



Maar de tekst, nee, die werd er niet veel beter op.