Guilford Street

Zelfs als de feitelijke productie van de musici van vervlogen jaren dateert, dan blijkt hun muzikale erfenis nog vaak een lucratieve melkkoe. Die van The Beatles bijvoorbeeld. Gedurende acht jaar namen ze dertien studioalbums op, plus een veertigtal singles, vrijwel alle van die elpees geplukt.

De laatste decennia werd de muzikale catalogus van The Beatles compleet én gecompileerd in de meest denkbare varianten gereleased: in mono en in stereo, op vinyl, single, EP en LP, op CD, in luxe box, in gelimiteerde oplage, in nieuwe verpakking, op cassettebandje, op 8-track en mp3. 

Wanneer de geluidstechniek een volgende stap doet, dan wordt het integrale oeuvre telkens maar weer geremastered op de markt gebracht. Afgezien van de vaak verrassend fraaie presentatie heeft een en ander eigenlijk weinig aan het al door en door bekende geluid toe te voegen. Het is een onophoudelijk draaiende, muzikale wasmachine.

In 1994 verscheen Live at the BBC. Deze titel behoeft weinig uitleg: het betreft radioprogramma’s uit de periode 1963-1965. Aansluitend daarop verscheen onlangs On Air: Live at the BBC Volume 2.

Professionele geluids- en beeldbanden waren begin jaren ‘60 erg prijzig. Deze werden dan ook zo vaak als technisch mogelijk was hergebruikt. Een schat aan opnames van de vele liveoptredens van The Beatles bij de BBC zijn destijds dan ook jammerlijk gewist. Afleveringen van Ja Zuster, Nee Zuster bestaan om die zelfde zuinigheid niet meer. Aan de hand van bandrecorderopnamen van fans van het eerste uur, die toen al goed in de gaten hadden wat hen te doen stond, is On Air: Live at the BBC Volume 2 samengesteld. De vaak matige geluidskwaliteit van deze opnames zijn in de Abbey Road Studios optimaal opgepoetst.

De voorzijde van de hoes intrigeert.

Een aantal glanzende, zwart-wit ansichtkaarten van The Beatles uit 1963 koester ik. Ze verbeelden het begin van een cultuurverandering, die The Beatles wereldwijd teweeg zouden brengen.

Iconische foto’s. Een daarvan is deze.

Het is 2 juli 1963; The Beatles hebben zojuist Hotel President in Londen, rechts achter hen, verlaten. Kwiek, parmantig en ontspannen lopen ze richting Russell Square. Zoals gezegd: het is het prille begin van een carrière die door hun manager Brian Epstein uitgekiend op de rails wordt gezet. Hun authentieke uiterlijk van rocker - kuif en leer - vervangt hij in brave, wat deftige, kraagloze kleding met de nadrukkelijke signatuur van de Franse couturier Pierre Cardin. Op deze foto, vanuit opmerkelijk laag perspectief gemaakt door Dezo Hoffmann, blijken deze pakken kennelijk nog in de maak. In afwachting daarvan kleden ze zich alvast keurig, goed en gesoigneerd: broeken met scherpe plooi, een strakke stropdas en glimmend schoeisel.

Een detail. De das van Harrison is wat aan de korte kant, die van Starr misschien juist aan de lange: hij heeft het teveel in zijn broek gepropt. Bij Lennon idem dito, maar dat zie je niet zo goed. Maar wèl dat hij een stugge, lederen jas in zijn rechterarm draagt. Na deze fotosessie zal hij deze ongetwijfeld weer aantrekken. Het is een jas die hem beter past dan welke dan ook. (In 1975 verscheen zijn zesde soloplaat Rock’n Roll met op de hoes een foto uit Hamburg, begin jaren ’60: Lennon als Lennon: a working class hero en rocker, destijds altijd gekleed in dat glimmend, zwartleren vliegeniersjasje.)

Rond de tijd dat bovenstaande foto is gemaakt wordt er aan She Loves You gewerkt. McCartney heeft een onbedrukt hoesje met daarin een single stevig in zijn hand; je ziet een heel klein stukje zwart vinyl. Misschien wel een demo van deze single. De release van She Loves You - verpletterende energie, geperst in iets meer dan twee minuten 7" vinyl - ontketent de hysterische beatlemania.

Voor de hoes van On Air: Live at the BBC Volume 2 is deze levendige foto gebruikt. Het is een treffende keus.

Het zwart-wit is hier en daar met zachte pasteltinten ingekleurd. Je vraagt je af waarom. Iets anders des te meer: op de oorspronkelijke foto zien we tussen Lennon en Starr op de achtergrond een heer met een niet al te zware koffer richting entree van Hotel President benen. Tegelijkertijd gaat een lange man de andere kant op.Over zijn arm, een gevouwen jas. Als Lennon.

Heen en weer verkeer. Hotels eigen.

Op de hoes van On Air: Live at the BBC Volume 2 blijken beide heren hun weg definitief gevonden te hebben: ze zijn immers verdwenen.

Stalin verordonneerde dat op iedere publieke foto waarop Trotzki figureerde de in ongenade gevallen kameraad systematisch moest worden weggepoetst. Retoucheren heet deze techniek.

Waarom treffen toevallige hotelgasten hier dit zelfde lot? De muziek wordt er immers niet beter van dan dat deze al is. 

En uiteindelijk draait het daar alleen maar om.